Düşük Neden Olur?

Heyecanla beklenen gebelik haberinden sonra düşük olması, haklı olarak anne ve baba adaylarını gerçekten çok üzüyor. Çiftin yaşadığı kayıp duygusu, özellikle çevreden duydukları gerçekçiliği olmayan kötü öykülerle daha da derinleşebiliyor.

Çiftler, yaşadıkları düşük durumundan sonra yanlış bilgi ve yönlendirmelerle daha da üzgün, yalnız hissedebiliyorlar.

Hatta son zamanlarda internet aracılığıyla yanlış bilgilerin fazlaca yayılmasından dolayı bir kez düşük olduktan sonra bir daha sağlıklı gebelik olmayacağını düşünen çiftlerin sayısı hiç de az değil.

Ancak tıbbı gerçekler öyle değil.

Her 10 gebelikten 1’i düşükle sonuçlanır.

Bu şu anlama geliyor: Düşünün ki her kadın iki kez hamilelik yaşasa her 5 kadından 1’i mutlaka düşük yaşayacak. Yani düşünüldüğü gibi nadir görülen bir durum değil, aksine düşük çok sık karşılaştığımız bir tablodur.

Yayılmış olan yanlış bilgilerin aksine düşükler sonrası sağlıklı gebelik oluşması ihtimali çok daha yüksektir.

Peki düşük nedir?

Düşük Nedir?

Gebelik haftasına göre 20. haftaya dek olan gebelik kayıplarına “düşük” denir. Düşüğün tıbbi terimi “abortus“tur.

Ancak aslında düşük dediğimizde kastettiğimiz 12. haftaya dek olan erken gebelik kayıplarıdır.

Düşük ile kastedilen durum, rahimde oluşan gebeliğin kalp atışlarının hiç görülememesi, ya da kalp atışları daha önce görülmesine rağmen sonradan durmasıdır. Düşük olması durumunda hiçbir belirti olmayabileceği gibi ağrı, kanama ya da parça düşürme olabilir.

Kanama ve parça düşürme ile tamamen düşen düşüklere tamamlanmış düşük-komplet abortus denir.

Kanamayla gebeliğin tamamen düşmediği durumlara tamamlanmamış düşük-inkomplet abortus denir.

Kanama, ağrı ya da parça düşürme olmadan muayenede bebeğin kalp atışlarının olmamasının/durmasının tespit edilmesiyle olan düşüklere de missed abortus denir.

Düşük Sebepleri Nelerdir?

Çiftlerde derin üzüntü yaratsa da düşük çok sık karşılaştığımız bir durumdur.

Hamileliğin düşük ile sonlanmasının en sık sebebi bebekte “GENETİK BOZUKLUKLAR”dır. Yani bebek doğduğunda yaşamını devam ettirmesine müsade etmeyecek şiddette hastalıklara neden olacak genetik bozukluk varsa gebelik düşük ile sonuçlanır.

Bir gebelikte böyle bir genetik bozukluk olacağını doğal yollarla önceden bilebilmek ya da önleyebilmek mümkün değildir. Yani aslında gebelik kayıplarının büyük bir kısmı ENGELLENEMEZ.

Özellikle de ilk gebeliklerde düşük oldukça sık görülür. Bir kez düşük oldu diye bir daha gebelik oluşmayacak anlamına gelmez. Ancak hastaların büyük bir kısmı çevreden duydukları yanlış bilgiler sonucu gereksiz yere endişe ederek stres ile kendilerine daha çok zarar verebilmektedir.

Tekrar altını çizmek istiyorum, gebeliklerin %10’u düşükle sonuçlanır ve bu düşüklerin büyük çoğunluğu önceden öngörülüp ENGELLENEMEZ.

Diğer sıklıkla karşılaşılan düşük sebepleri ise:

• Anne ya da babada genetik bozukluk olması
• Rahim şeklinde doğuştan gelen bozukluklar (Çift rahim olması, rahimde perde olması gibi)
• Annede metabolik hastalıklar (örneğin Şeker hastalığı, Tiroid Hastalığı)
• Annede pıhtılaşma bozuklukları olmasıdır.

Ayrıca hem anne hem de babanın yaşının ileri olması da gebelikte düşük görülme ihtimalini arttırır.

Ayrıca “kadının sigara içmesi ya da sigara içilen ortamda bulunması“ da düşük oluşması ihtimalini arttırır.

Tek bir kez gebelik kaybı olduğunda ayrıntılı inceleme gerekli değildir. Daha önce bahsettiğim gibi zaten gebeliklerin 10’da 1’i genellikle tedavisi olmayan genetik bozukluklar nedeni ile düşükle sonuçlanacaktır.

Ancak 2 ve daha fazla gebelik kaybı olması durumunda tedavi gerektiren rahatsızlıklar olabilir.

2 ve daha fazla düşük olması durumuna “tekrarlayan düşük” denir. Bu durumda hem anne hem de baba adayı mutlaka ayrıntılı olarak değerlendirilmelidir.

Tekrarlayan Düşüklerde Hangi Testler Yapılmalı?

2 ve daha fazla düşük yaşanması durumunda mutlaka yapılması gereken testler;

• Bazı Hormon ve Kan Testleri: Bazı hormon değerlerinin normale göre yüksek ya da düşük olması gebelikte düşüğe neden olabilir. Örneğin TSH denilen tiroid uyarıcı hormonun yüksek olması gebeliğe engel olabilir. Ya da şiddetli kansızlık varsa gebeliğin tutunmasını önleyebilir.
• Genetik Testler: Anne ya da baba adayında düşüğe neden olabilecek genetik bozukluklar araştırılır.
• Rahim Filmi: Rahim şekil bozukluğunun olup olmadığı anlaşılır.
• Pıhtılaşma Testleri: Kanda pıhtılaşmanın normale göre fazla olmasına neden olan bozukluklar tekrarlayan gebelik kayıplarına neden olabilir. Ancak lütfen dikkat, her test bozukluğu düşük yapar demek değildir.
• Yapısal Sperm Testleri: Spermlerin DNA yapısında anormallik (fragmantasyon) olup olmadığı araştırılır.
• Mesela çok sık yapılan MTHFR (metilentetrahidrofolat redüktaz) mutasyonu testi aslında gebelik kaybı için anlam ifade etmez, yani mutasyonu olması durumunda tedavi verilmesi fayda etmez, iyileşme sağlamaz.
• Pıhtılaşma testlerinin en önemlileri arasında antifosfolipid sendromu belirteçleri vardır ve mutlaka bu sendromun belirteçlerine bakılmalıdır.

Düşüğün Tedavisi Nedir?

Bir kez düşük yaşandıysa herhangi bir tedavi gerekmez. Daha önce de bahsettiğim gibi zaten gebeliklerin, özellikle de ilk gebeliklerin %10’u genellikle genetik bozukluk nedeni ile düşükle sonuçlanacaktır.

2 veya daha fazla gebelik kaybı yaşandı ise o zaman çift, gebelik kayıpları açısından ayrıntılı incelemeye alınır. Bu inceleme esnasında yapılan testlerde anormal bir durum tespit edildi ise bu anormal durumun tedavisi uygulanabilir.

Örneğin kan değerlerinde bozukluk varsa uygun ilaç tedavisi verilebilir.

Rahim yapısında bozukluk varsa cerrahi yöntemlerle düzeltme işlemi yapılabilir.

Kanda pıhtılaşma bozukluğu varsa uygun kan sulandırıcı tedavi verilebilir.

Ancak sebep tespit edilse dahi tedavisi olmayabilir.

Mutlaka unutulmaması gereken bir diğer durum da şudur; gerçekten sebep yokken çevreden duyulanlarla doktorunuzdan herhangi bir tedavi talep etmek aslında faydadan çok zarar verebilir.

Örneğin aslında pıhtılaşma bozukluğu yokken kan sulandırıcı kullanmak istemek, bebeğin yerleşme kanamasının durmamasına neden olarak düşüğe daha çok eğilim yaratabilir.

Yani “Benim komşumda da kan pıhtılaşması vardı, şu ilacı kullandı hamile kaldı, ben de kullanmak istiyorum.” demek aslında sadece size zarar verir.

Unutmayın ki hastalık yoktur, hasta vardır. Biz hekimler olarak laboratuvar testlerini değil hastayı tedavi ediyoruz. Sağdan soldan duyulan eksik bilgilerle doktorunuzdan tahlil ya da tedavi istemek, sadece ve sadece size zarar verir.

Düşükten Sonra Bir Daha Gebelik Olur mu?

Düşükten sonra çiftlerin en büyük endişelerinden biri de tekrar sağlıklı gebelik yaşayamamaktır.

Hatta bir kez bu durumla karşılaşınca bir daha asla gebelik olmayacağını ya da sürekli düşüğün tekrarlayacağını düşünenlerin sayısı hiç de az değil.

Ancak bu bilgi kesinlikle doğru değil. Tek gebelik kaybından sonra tekrar gebelik oluşması ihtimali oldukça yüksektir.

Daha önce 1 düşüğü olan çiftlerin %99’unda düşükten sonra sağlıklı gebelik görülür.

Yani 1 kez düşüğün yaşanması hep aynı şeyin tekrarlayacağı anlamına gelmez.

Hatta iyi tarafından bakılırsa düşükle de sonlansa bir kez gebelik oluşması, kadın ve erkekte gebeliğe engel olan kısırlık nedenlerinin olmadığını işaret eder.

Daha Fazlasını Okumak İsteyenler İçin Kaynaklar

Düşükle ilgili daha ayrıntılı bilgi almak isterseniz başvurabileceğiniz birkaç kaynaktan bahsetmek istiyorum.

Amerikan Obstetrisyen ve Jinekologlar Derneği (ACOG) tarafından hazırlanmış olan, tekrarlayan gebelik kayıpları hakkındaki hasta bilgilendirme broşürüne buradan ulaşabilirsiniz.

Ayrıca Avrupa Üreme ve Embriyoloji Derneği (ESHRE)’nin 2 ve daha fazla gebelik kaybı yaşayan hastaları bilgilendirme amacıyla hazırladığı soru-cevap şeklindeki forma da buradan ulaşabilirsiniz. Sayfanın solunda yer alan “Çiftler İçin Bilgilendirme” görselini tıklamanız yeterli.

Tekrarlayan gebelik kayıpları ile ilgili Sağlık Bakanlığı ya da bilimsel bir dernek tarafından hazırlanmış bir kaynak olmadığından ne yazık ki Türkçe kaynak ekleyemiyorum.

 

Lütfen unutmayın, bir kez yaşanılan gebelik kaybı sonrası muhtemelen sorunsuz bir şekilde tekrar gebelik oluşacaktır, bu ihtimal %99’dur.

Bu sebeple tek bir düşük sonrası inceleme yapılması, birçok test uygulanması GEREKSİZDİR. Çünkü gebeliğin oluşmasına en büyük en büyük engel olan STRESİN artmasına neden olur!

Düşükler ancak ve ancak %1 ihtimalle tekrarlar. Böyle bir durumda da uygulanması gereken ayrıntılı testler yapılır. Test sonuçlarında anormal bir durum saptanırsa buna yönelik tedavi uygulanabilir.

Tıpta hastalık yoktur, hasta vardır.

Çevreden duyduklarınızla doktorunuzdan test ya da tedavi istemek fayda değil zarar sağlar.

Herkesin sağlıkla gönlünden geçen güzel bebeklerine kavuşması dileğiyle.